Գրականություն · Խորացված հայոց լեզու

Խառնվածքի չորս տիպեր․․․թարգմանություն

Չորս խառնվածքի տեսությունը պրոտոհոգեբանական տեսություն է, որը ենթադրում է, որ գոյություն ունեն անհատականության չորս հիմնական տիպեր ՝ սանգվինիկ, խոլերիկ, մելանխոլիկ և ֆլեգմատիկ: Ձևակերպումների մեծ մասը ներառում է խառնվածքների մի քանի տեսակի ներառման հնարավորությունը, որտեղ անհատի անհատականության տեսակները համընկնում են, և դրանք կիսում են երկու կամ ավելի խառնվածքներ:  Հույն բժիշկ Հիպոկրատը (մ.թ.ա. մոտ 460 – մ.թ.ա. մոտ 370) չորս խառնվածքը նկարագրել է որպես հումորիզմի հնագույն բժշկական հայեցակարգի մաս, որից չորս մարմնական հեղուկներն ազդում են մարդու անհատականության գծերի և վարքի վրա:  Ժամանակակից բժշկական գիտությունը չի սահմանում ֆիքսված կապ ներքին սեկրեցների և անհատականության միջև, չնայած որ որոշ հոգեբանական անհատականության համակարգեր օգտագործում են հունական խառնվածքներին նման կատեգորիաներ:
ՍԱՆԳՎԻՆԻԿ
Այս տիպին են պատկանում այն մարդիկ, ովքեր օժտված են բարձր ակտիվությամբ և ռեակտիվությամբ, ընդ որում այդ երկու հատկությունները համաչափ են: Սանգվինիկն աչքի է ընկնում վառ արտահայտված դիմախաղով և ակտիվ շարժումներով: Նրանք շատ եռանդուն են, աշխատասեր և ընդառաջ են գնում ցանկացած նոր գործի, կարողանում են զսպել հույզերը, շատ հեշտ են յուրացնում ամեն մի նորություն: Չեն ընկնում այլոց կարծիքների ազդեցության տակ, միշտ գերադասում են ինքնուրույնություն ցուցաբերել: Սանգվինիկը շատ հեշտ է շփման մեջ մտնում անծանոթ մարդկանց հետ, սովորաբար, այնպիսի մարդկանց վստահում են: Նրա վարքը բավականին ճկուն է, մտավոր կարողությունները բարձր են: Այդպիսի մարդիկ ավելի լավ են կատարում այն աշխատանքները, որոնք մեծ պատասխանատվություն են պահանջում: Սանգվինիկը կենսուրախ է, շփվող, արագ է հարմարվում նոր միջավայրին ու պահանջներին: Նրա  մոտ արագ են առաջանում ուրախության, տխրության, կապվածության ու անբարյացակամության զգացումներ, սակայն դրանք մակերեսային են ու կարճատև: Սանգվինիկի տրամադրությունն արագ փոփոխվում է։
ՖԼԵԳՄԱՏԻԿ
Արտաքնապես հանգիստ է և հավասարակշռված: Նրան դժվար է հավասարակշռությունից հանել, քանի որ բավականին զուսպ է: Խոսքը և քայլվածքը դանդաղ է: Ֆլեգմատիկը շատ դժվար է անցնում նոր գործերի,  նա սիրում է կայունություն ամեն ինչում: Նրա վարքը չի կարելի անվանել ճկուն: Արտակարգ իրադարձություններում դժվարությամբ է կայացնում ճիշտ որոշումները: Ֆլեգմատիկը օժտված է մեծ համբերությամբ և աշխատունակությամբ: Ինքնահսկողության մակարդակը բարձր է: Նա շատ դժվար է հարաբերություններ հաստատում նոր մարդկանց հետ: Չի սիրում աղմուկ, դատարկաբանություն և մարդաշատ վայրեր:
ԽՈԼԵՐԻԿ
Չնայած, որոշ հատկություններով նման է սանգվինիկին, սակայն ունի աչքի ընկնող տարբերություններ: Խոլերիկը ևս չափազանց ակտիվ է, սակայն դժվար է հսկում սեփական հույզերը: Բռնկուն է, անհամբեր,  վարքի ճկունությունը  թույլ է: Դրա հետ մեկտեղ համառ է  և միշտ ձգտում է հասնել նպատակին: Խոլերիկը  հավասարակշռված չէ, նրա տրամադրությունը կարող է շատ արագ փոփոխվել: Մարդկանց հետ շփման մեջ խոլերիկը կարող է ցուցաբերել գրգռվածություն, հուզական անզսպվածություն, որը հաճախ թույլ չի տալիս նրան օբյեկտիվորեն գնահատել մարդկանց գործողությունները:
ՄԵԼԱՆԽՈԼԻԿ
Բնութագրվում է բարձր զգայունությամբ: Ցանկացած աննշան ճնշում կարող է վիրավորել նրա արժանապատվությունը: Մելանխոլիկներին բնորոշ  են ցածր ձայնով խոսելը, նրանք չեն կարող լավ ղեկավար լինել, քանի որ չափազանց զգայուն են: Մելանխոլիկը ակտիվ չէ, շուտ է հոգնում, մանավանդ միօրինակ աշխատանքից: Ընդհանրապես համարվում է թույլ տիպ: Շուտ է ենթարկվում խուճապի: Կյանքի բարենպաստ պայմաններում մելանխոլիկը բովանդակալից ու խորը մարդ է. կարող է լինել լավ աշխատող և կյանքի դժվարությունները հաջողությամբ հաղթահարել։

Leave a comment